Kan een OR de voorzitter afzetten? | Uitleg & tips

Binnen veel ondernemingsraden komt deze vraag vroeg of laat voorbij. Soms omdat er spanning in de samenwerking is. Soms omdat de rol van voorzitter te zwaar blijkt, of omdat de OR behoefte heeft aan een andere stijl van leidinggeven. Het is een gevoelig onderwerp, maar juist daarom is het belangrijk om te weten hoe het zit.

De rol van de OR-voorzitter

De voorzitter van de ondernemingsraad:

• leidt de vergaderingen

• bewaakt de agenda

• vertegenwoordigt de raad “in rechte naar binnen en buiten”

Daarmee is de voorzitter niet alleen het aanspreekpunt binnen de organisatie, maar ook daarbuiten (bijvoorbeeld bij rechtsgedingen). Een belangrijke rol dus.

Wat zegt de WOR?

De Wet op de ondernemingsraden (WOR) is duidelijk: de OR kiest zelf een voorzitter uit zijn midden (artikel 7). En wie gekozen is, kan ook weer worden vervangen.

Er bestaat in de WOR geen formele procedure om een voorzitter “af te zetten”. Maar omdat de voorzitter door de OR gekozen wordt, ligt het voor de hand dat de OR ook zelf kan besluiten iemand anders deze rol te geven.

Met andere woorden: ja, het kan.Maar de manier waarop je dit doet, is minstens zo belangrijk als het besluit zelf.

Hoe pak je dit zorgvuldig aan?

Voordat een ondernemingsraad tot zo’n ingrijpende stap overgaat, is zorgvuldigheid nodig. Denk aan de volgende punten:

• Voer eerst het gesprek. Benoem wat er speelt en waarom het schuurt. Soms kan een kleine aanpassing al veel oplossen. Laat dit gesprek begeleiden door een externe partij die losstaat van de emoties (bijvoorbeeld een mediator).

• Wees transparant. Maak duidelijk dat het niet om de persoon gaat, maar om de rol en het gezamenlijke belang van de raad.

• Kies een open proces. Plan een aparte vergadering of ontmoeting, los van de werkplek. Tijd en plaats kunnen helpen.

• Gebruik stemming als middel. Soms besluit de voorzitter zelf te stoppen. In dat geval kan hij/zij betrokken blijven bij de verkiezing van een nieuwe voorzitter. Ook dit proces kan, als gewenst, door een neutrale externe partij worden begeleid.

Wat je beter kunt vermijden

• Het besluit gebruiken als persoonlijke afrekening

• Onduidelijke communicatie, waardoor roddel en wantrouwen ontstaan

• Te snel handelen zonder de gevolgen voor de samenwerking te overzien

Tot slot

Een OR-voorzitter afzetten is mogelijk, maar vraagt om zorgvuldigheid. Kijk altijd eerst naar wat het team nodig heeft en hoe je samen verder kunt.

Uiteindelijk gaat het niet om de functie van één persoon, maar om de kracht van de hele ondernemingsraad.

Heb je als OR te maken met dit vraagstuk of merk je dat de samenwerking stroef loopt?Wij denken graag mee hoe je dit op een goede manier kunt aanpakken – met oog voor de regels én voor de mensen in je team.